Noordenveldse Bestuurscultuur: Regentesk of Dorps?

Elke maand schrijft een raadslid of wethouder van Gemeentebelangen Noordenveld over hetgeen hem of haar bezighoudt. In Den Haag hebben ze de mond vol van de nieuwe bestuurscultuur, maar raadslid Casper Colenbrander heeft het liever over de Noordenveldse gemeenschapscultuur! 

Bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen hebben de partijen die voor een nieuwe bestuurscultuur pleiten, of tenminste tegen de huidige zijn, flink gewonnen. In de Nederlandse politiek wordt het begrip ‘bestuurscultuur’ steeds vaker gebruikt. De kritiek op de huidige bestuurscultuur komt bijna altijd op hetzelfde neer: de overheid staat te ver weg van de burger, is afstandelijk, voor veel mensen niet de bereiken en ook niet te begrijpen. Hierdoor ontstaat er wantrouwen. Nu de term ‘bestuurscultuur’ zo veel gebruikt wordt en er een nieuwe wind lijkt te waaien in het land, is het misschien handig om eens te kijken naar de bestuurscultuur dichter bij huis: hoe zit het met de bestuurscultuur in Noordenveld?

In een rapport uit 2021 namen wetenschappers die gespecialiseerd zijn in openbaar bestuur de bestuurscultuur van gemeenten onder de loep. Volgens hen zijn er vier soort bestuursculturen: ‘debatcultuur’ en diens tegenhanger ‘vechtcultuur’, en de ‘gemeenschapscultuur’ en diens tegenhanger de ‘regentencultuur’. Deze wetenschappers concludeerden op informatie van de afgelopen twintig jaar dat de gemeente Noordenveld een ‘regentencultuur’ heeft.

De tekst gaat onder de foto verder.

Ivoren toren

Het clichéantwoord op die conclusie zou zijn: “Wij herkennen ons niet in het beeld van een regentencultuur. Bij een regentencultuur heb je het toch echt over wereldvreemde rijke hoge heren die vanuit een ivoren toren besturen over hun inwoners. Dat is compleet het tegenovergestelde van onze raad die voornamelijk bestaat uit hardwerkende jonge ouders die vergaderen in een zaal die zo sober is dat zelfs de muren kale bakstenen zijn.”

Maar wat bedoelen deze wetenschappers met regentencultuur? Die is: formeel, proceduregericht, pragmatisch, conflict vermijdend en waarbij er sprake is van een elitair karakter van het bestuur met een kleine groep die de besluitvorming domineert. Misschien klopt dat wel: we leggen veel zaken formeel vast, willen graag de ‘juiste’ procedure doorlopen en aan het einde van de dag is inderdaad maar een klein groep mensen die invloed op besluiten heeft. Dat is namelijk de raad en een schil van ‘bekende gezichten’. Dat zijn degenen die heel actief zijn in het verenigingsleven of vaak van zich laten horen. Ik gok dat ongeveer driehonderd mensen zeer actief zijn met het bestuur van onze gemeenten waarin ruim dertigduizend mensen wonen. Dat fenomeen wordt ook wel ‘participatie elite’ genoemd.

Daarentegen zijn de wetenschappers heel positief over de gemeenschapscultuur, wat houdt die dan in? Die is ook pragmatisch en conflict vermijdend, maar verder juist informeel en mensgericht en waarbij sprake is van een dorpskarakter, waarbij het ‘gezellig besturen en onderling dingen regelen’ centraal staat. Ook deze beschrijving past bij Noordenveld: gezellig besturen en onderling dingen regelen is onze primaire bezigheid, maar dat klinkt eigenlijk ook wel een beetje regentesk (ons kent ons). Wel proberen we minder formeel en met flexibele procedures te werken. Waarbij ‘meedenken’ en ‘maatwerk’ de uitgangspunten zijn. En als een goed plan niet past binnen stijve procedures en regeltjes, dan staan we altijd open voor een creatieve oplossing.

Nieuw participatiebeleid

Of Noordenveld nou wel of niet een regentencultuur is, kan ik lastig zeggen. Dat vind ik te veel een gevalletje van ‘de slager die zijn eigen vlees keurt’. Het is voor mij wel glashelder dat we een gemeenschapscultuur willen zijn. Dus wat kunnen we als Gemeentebelangen doen om als gemeente een gemeenschapscultuur te zijn?

Ik vind dat we de afgelopen jaren al goed aan de weg timmeren: we zijn minder formeel geworden en werken steeds meer mensgericht. Maar er is nog ruimte voor verbetering, met name met het betrekken van meer inwoners bij het bestuur van onze gemeente. We staan aan de vooravond van de invoering van nieuw participatiebeleid, dat klinkt eigenlijk al een beetje te formeel, maar de intentie is dat we straks juist nog beter luisteren en handelen naar de belangen en wensen van inwoners.

Het is echter geen éénrichtingsverkeer. We kunnen als raadsleden wel openstaan voor meer participatie en meer ruimte openlaten voor inwonersinitiatieven, maar dan moeten die actieve inwoners er wel zijn. Als het blijft bij diezelfde groep van driehonderd actieve inwoners, dan hebben we inderdaad een soort van regentjescultuur. Wordt lid van je lokale dorps/plaats/wijkbelangen vereniging of politieke partij, kom eens inspreken in de raad of kom gewoon eens kijken en mee kletsen, bezoek de inloop- en particratiemomenten en als die vormen je niet passen of de tijden je niet schikken, bel ons, mail ons of spreek ons aan op straat en laat weten hoe we er samen voor kunnen zorgen dat gehoord wordt en mee kan doen met het besturen van onze gemeente.

We zullen dus gemeenschappelijk moeten werken aan de Noordenveldse gemeenschapscultuur.

1 september |Mijn reis als raadslid: “Een terugblik op anderhalf jaar van betrokkenheid en groei”

Het voelt als gisteren dat ik werd beëdigd werd als raadslid van onze prachtige gemeente Noordenveld. Anderhalf jaar geleden begon ik mijn reis als vertegenwoordiger van onze gemeenschap en wat een bijzondere tijd is dat geweest. Vandaag wil ik graag een terugblik geven op mijn ervaringen, uitdagingen en groei als raadslid. Het eerste jaar als raadslid was een leerproces. Ik was vastberaden om me volledig in te zetten en alle aspecten van het raadslidmaatschap te begrijpen. Raadsvergaderingen, commissies, gesprekken met inwoners, en het bestuderen van dossiers namen veel tijd in beslag. Ik heb enorm veel geleerd over de werking van onze gemeente, de verschillende belangen en de dynamiek van besluitvorming.  Lees verder…